П.П. Юмшанов аатынан Намнааҕы Оҕо спордун оскуолатыгар муус устар 27 күнүгэр СССР спордун маастара, РФ үтүөлээх тренерэ Борис Егоров бирииһигэр көҥүл тустууга өрөспүүбүлүкэтээҕи аһаҕас турнир буолуоҕа.
Көҥүл тустуу 11.00 ч саҕаланыаҕа. Оҕо спордун бырааһынньыгын үөрүүлээх аһыллыыта 12.00 ч буолуоҕа. Көбүөргэ 2007-08 сыллаах уолаттар бастыыр иһин тустуохтара.
Борис Прокопьевич Егоров туһунан ахтыы
СССР көҥүл тустууга маастара, Нам улууһун маанылаах күтүөтэ Егоров Борис Прокопьевич ньурбалар биир саамай талааннаах ыччаппыт. Дьоһун ыал аҕата, элбэх сиэн тапталлаах эһэтэ, Нам улууһун П.П. Юмшанов аат Оҕо спордун оскуолатын дириэктэрэ Борис Прокопьевич Егоров туһунан оҕо сылдьыахпыттан алтыспыт киһи быһыытынан кыратык ахтан-санаан ааһыахпын баҕардым. Кини Ньурба рабочай бөһүөлэгэр 1957 сыллаахха алтынньы 29 күнүгэр элбэх оҕолоох дьиэ кэргэҥҥэ 3-с оҕонон күн сирин көрбүтэ.
Аҕата Егоров Прокопий Иннокентьевич (Боруоҥка) өр сылларга коммунальнай хонтуораҕа болуотунньугунан онтон ВОХР-га үтүө суобастаахтык үлэлээн сынньалаҥҥа тахсыбыта, Ньурба тустуутун саамай көхтөөх ыалдьааччыта этэ. Ийэтэ Степанова Екатерина Трофимовна төһө да ыарытыйдар, 7 оҕоҕо күн сирин көрдөрбүтэ. Ийэлэрэ оҕолоро кыраларыгар күн сириттэн барбыта.
Бүгүҥҥү күҥҥэ, намнар Егоров Б.П. дьиэ кэргэнин биир киэн туттар, ытыктанар ыалынан билинэллэр. Кини тапталлаах кэргэнэ Мария Егоровна Нам оройуонун почтатын начальнигынан үлэлээн баран, билигин бочуоттаах сынньалаҥҥа сиэннэрин көрөр. Бииргэ оскуолаҕа үөрэммит табаарыстарым, кылааһынньыктарым Күөх Ньурба тоҕус кырыылаах уолаттара Нам кыргыттарын сөбүлээн, мааны күтүөт буолан олороллор.
Көҥүл тустууга норуоттар икки ардыларынааҕы кылаастаах маастар Алексеев Егор Николаевич – Модут дэриэбинэтигэр өр сылларга таһаарылаахтык тренерынан үлэлээбитэ, Модут ытык олохтооҕо. Аатырбыт боксер, фермер, эдэр ыччакка общественнай тренер Соловьев Николай Федорович – Никольскайга олохсуйан олорор. Хапсаҕайга Саха сирин спордун маастара Григорьев Аркадий Николаевич – Партизаҥҥа ветеринарнай бырааһынан (1987-2018), улуус депутатынан (2007-12) онтон спорт саалаҕа дириэктэринэн үлэлээбитэ. Түгэнинэн туһанан, Сахаадаҕа ыстаҥаҕа спорт маастарын удостоверениятын ылбытынан эҕэрдэлиибин.
Мин тустуук буолан Боряны уонна Генаны чугастык билэбин, оҕо сааспытын Ньурбатааҕы оҕо спортивнай оскуолатын көбүөрүгэр эрчиллэн аһарбыппыт. Ол курдук, быраата Гена көҥүл тустууга ССРС спордун маастара, хапсаҕайга Саха сирин спордун маастара, классическай тустууга маастар нуорматын толоро сылдьыбыта. Ньурбаҕа Саха АССР үтүөлээх тренердара Иванов Николай Прокопьевич уонна Алексеев Семен Федорович эрчийбиттэрэ, олоххо үөрэпиттэрэ.
Борис тренер буолара өссө оҕо сылдьыаҕыттан биллэрэ. Арай 8-с кылааска үөрэнэ сылдьан оройуон күрэхтэһиитэ буолаары турдаҕына: “56 киилэҕэ үчүгэй киһибит суох, сарсыҥҥаттан эрчиллэн баран тустан көр, илиигэр атаххар күүстээххин”, – диэн ыҥырда. Кырдьык-хордьук 3-4 күн эрчилиннибит, албас үөрэттэ. Сүбэлиир-амалыыр тренердар улаханнык саҥа кэлбит оҕоҕо наадыйбаттар, ол иһин мин барытын Бористан эрэ ыйыталаһабын. 3-4 күммэр көһүйбүтүм ааһан күрэхтэһэр күммэр үчүгэй курдук буоллум.
1974-75 сылларга 40-чэ оҕо биир ыйааһыҥҥа тустар этэ. Ыйааһыммар уруккуттан тустар Саввин диэн уолга биир очконнан хотторон 2 миэстэ буолан соһуталаатым. Икки нэдиэлэ сборданан баран, хотторбут уолбун кыайаммын өрөспүүбүлүкэ “Спартак” обществатын күрэхтэһиитигэр мин барар буоллум. Аны “Спартакка” иккис миэстэни ыллым. Салгыы ыйынан хотторбут уолбун кыайан Грознай куоракка Россия “Спартак” күрэхтэһиитигэр туста айаннаабытым.
Ол сайын Тарскайга Чурапчыга 3-с миэстэ буолабын. Борис Прокопьевичтыын көрүстэхпитинэ күлэн “бастакы тренерым” диибин. Чахчы даҕаны, көбүөргэ Борис ыҥырбатаҕа буоллар, тустуук буоларым саарбах эбит. Табаарыһым улуу тренер буолара оҕо сылдьыаҕыттан биллэр эбит. Эрдэттэн ылсыбыт сыалын толорон баран төннөр идэлээх. Тустуук быһыытынан айылҕаттан талааннах диэн этэргэ ыарахан буолуо, күүстээх эрчиллииннэн, бэрээдэгинэн уонна сахалыы ньоҕойунан Саха сиригэр биир күүстээх маастар буола үүммүтэ.
Борис төрөөбүт-үөскээбит оройуонун спортивнай чиэһин араас таһымнаах күрэхтэһиилэргэ элбэхтэ ситиһиилээхтик көмүскээбитэ. Ол курдук 1973 с. өрөспүүбүлүкэҕэ уолаттар ортолоругар 3-с миэстэ. 1977-81 сс. Тарскай бирииһигэр улахан дьонҥо 2-с миэстэлэри ылаттаабыта. Кини үрдүк таһымын, кыаҕын, кылааһын Москва, Ленинград, Ташкент, Кемерово, Красноярскай, Кострома, Краснокамск куораттарга буолбут бүтүн Сойуустааҕы турнирдарга чемпионнаан уонна призердаан дакастаабыта. Өссө да тустуоҕун оҕо сылдьан илиитигэр ылбыт эчэйиитэ мэһэйдээбитэ. Борис Прокопьевич Ньурба 10 чулуу спортсменнарын ахсааныгар хаста да бэлиэтэнэн турар.
Кини Красноярскайдааҕы Государственнай Пед. институту бүтэрэн баран, Нам улууһугар аҕа тренерынан анаммыта. Красноярскайга Борис Прокопьевиһы көҥүл тустууга ССРС үтүөлээх тренера Гусев Владимир Леонидович эрчийбитэ, такайбыта. Борис Прокопьевич тренер быһыытынан улахан таһымнааҕын көрдөрөн кылгас кэм иһигэр 20-тэн тахса ССРС спордун, икки аан дойду кылаастаах, биир Россия үтүөлээх маастардарын иитэлээн таһаартаабыта туоһулуур.
Ити ситиһиилэрин СӨ, Россия спорка салалталара үрдүктүк сыаналаабыттара. Борис Егоров – Россия уонна СӨ үтүөлээх тренера, СӨ спорка уонна физическай култуура үтүөлээх үлэһитэ, РФ спорка уонна физическай култуура туйгуна, Ньурба уонна Нам улуустарын Ытык олохтооҕо.
Борис Прокопьевич тэрийэр уонна салайар талааннааҕын таба көрөннөр Нам улууһун салалтата спортивнай оскуола дириэктэринэн 2001 с. анааннар күн бүгүнүгэр дылы ситиһиилээхтик уонна таһаарыылаахтык үлэлии сылдьарын истэн-билэн биир дойдулаахтара улаханнык үөрэбит, астынабыт. Доҕорум Борис Прокопьевич үчүгэй үлэтинэн, киһи быһыытынан кэрэтинэн, холобурга сылдьар мааны ыал аҕата төрөөбүт-үөскээбит оройуонун Ньурбатын аатын-суолун түһэн биэрбэккэ үлэлии-хамсыы сылдьарыттан киэн туттабыт.
Ити курдук, Борис Прокопьевич 1983 с. намнарга күтүөт буолан уонна дьонун-сэргэтин, айылҕатын, сирин-уотун сөбүлээн олохсуйбута 41 сыл буола охсубут. Нам улууһун оҕолоро кини ананыаҕыттан өрөспүүбүлүкэҕэ 1986 с. – 2 миэстэ, 1987 с. – 1 миэстэлэри ылбыттара. Онтон 1987 с. өрөспүүбүлүкэ чулуу тренерын аатын ылбыта.
Нам улууһугар муус устар 27 күнүгэр РФ уонна СӨ үтүөлээх тренерэ, Ньурба уонна Нам улууһун Ытык олохтооҕо Борис Егоров аатыгар 2007-08 сыллаах төрүөх уолаттарга күрэхтэһии буолаары турар. Кылааһынньыкпар күүс-көмө буолар салайааччыларга, тэрийээччилэргэ Нам улууһун баһылыгар Юрий Иннокентьевич Слепцовка, СӨ спордун министригэр Леонид Николаевич Спиридоновка, Нам улууһун спорт управлениетын салайааччытыгар Иванов Павел Гаврильевичка, Үөрэх управлениятын начальнигар Мария Семеновна Игнатьеваҕа, улуус олохтоохторугар улахан махталбын тиэрдэбин. Дьоллоох, доруобай буолуҥ диэн алҕыыбын. Күрэхтэһии кыттааччыларыгар ким күүстээх, ким эрчиллиилээх ол кыайдыҥ.
Ахтыыны суруйда Саха республикатын үтүөлээх ветеринарнай бырааһа, Саха сирин спордун ветерана, Спортка уонна физическай культураҕа үтүөлэрин иһин знак хаһаайына, Ньурба улууһун уонна Ньурба куоратын ытык олохтооҕо, Дмитриев Сергей Гаврильевич