Биһиги норуоппут «Кырдьыктаах дьыала өрөгөйдөөтө, өстөөх үлтүрүтүлүннэ, Кыайыы биһиэнэ буолла», — диэн киэн туттуунан Аан дойдуга иһиллэр гына этиллибитэ 79 сыл буолла.
Бүгүн, ыам ыйын 8 күнүгэр, Нам улууһун Аппаанытыгар өрөгөйдөөх Улуу Кыайыы 79 сылын көрсө нэһилиэк тэрилтэлэрин коллектива, оскуола үөрэнээччилэрэ, оҕо саадтарын иитиллээччилэрэ, үлэһиттэр, олохтоохтор бырааһынньыктыы өрө-көтөҕүллүүлээхтик, байыаннай таҥастаах «Ураа!» хаһыынан кынаттанан Кыайыы скверигэр диэри Хатыҥ Арыы нэһилиэгин спортка тэрилтэтин директора Егор Бурнашев салайыытынан сэлэлии хааман кэллилэр.
Эйэлээх олоҕу уһансыбыт сэрии ветераннарын үйэтитэр Кыайыы скверигэр мустан тыыл ветераннарын, сэрии кэмин оҕолорун «Хатыҥ Арыы нэһилиэгэ» МТ баһылыга Иван Ноговицын, Нам улууһун муниципальнай баайын-дуолун салайар комитет директорын солбуйааччы Алексей Аммосов, нэһилиэк ветераннарын сэбиэтин уонна пенсионердарын түмсүүтүн председателэ Оксана Лебедева, Хотугу Кавказ сэриитин бойобуой дьайыытын ветерана, Чечня сэриитин кыттыылааҕа «Эр санаа» орден кавалера Павел Оконешников истиҥ эҕэрдэлэрин тириэртилэр, эйэлээх олоҕу баҕардылар. Уоттаах сэриигэ олохторун толук уурбут, кыайыыны уһансыбыт ветераннар, кыайыы туһугар күнү-дьылы аахсыбакка түүннэри-күнүстэри сылайары билбэккэ тыылга үлэлээбит дьоммут сырдык ааттарын кэриэстээн биир мүнүүтэ сүгүрүйүү буолла.
Кыайыы скверигэр сэрии кыттыылаахтарыгар, Ийэ дойду көмүскэлигэр сэриигэ баран дойдуларын туһугар тыыннарын толук уурбут бииргэ төрөөбүт Иван, Николай, Евтропий, Василий Марковтарга сүгүрүйэн Албан аат скверигэр тыыннаах сибэкки дьөрбөтүн, гирляндалары уурдулар.
Иван Ноговицын, «Хатыҥ Арыы нэһилиэгэ» МТ баһылыга: «Биһиги нэһилиэктэн 303 киһи сэриигэ ыҥырыллан барбыта, онтон 180 киһи кыргыһыы толоонугар геройдуу охтубута. Быйыл биир дойдулаахпыт, саха омугун талааннаах поэта, тылбаасчыт Илья Дорофеевич Винокуров – Чаҕылҕан төрөөбүтэ 110 сылын бэлиэтиибит. Кини айан хаалларбыт хоһооннорун бүтүн Саха сирэ бары билэр. 1941-45 сылларга Улуу сэрии кэмигэр кыайыыга кынаттаабыт «Хайыһар» ырыатын билбэт киһи суоҕа буолуо. Биир дойдулаахпыт, биллиилээх политическай уонна государственнай деятель Илья Егорович Винокуров сэрии кэмигэр хоргуйууттан, суттан быыһаабыта, өрүһүйбүтэ. Дойдуларыгар хаалбыттар кыра оҕотуттан саҕалаан кырдьаҕаһыгар тиийэ түүннэри-күнүстэри кыайыыны уһансан үлэни өрө туппуттара.
Аҕа дойду Улуу сэриитигэр тыыннарын толук уурбут хорсун буойуттары, этэҥҥэ тыыннаах эргиллэн кэлэн, эйэлээх олоҕу тутуспут саха ньургун уолаттарын, үлэ уонна тыыл фронугар хаалан Кыайыы өрөгөйдөөх күнүн чугаһатыспыт, бэйэни харыстаммат ыарахан үлэни толорон, тыыннаах хаалыы уһулуччулаах холобурун көрдөрбүт ытык дьоннорбут оҥорбут хорсун быһыылара кэлэр көлүөнэҕэ сырдык өйдөбүл буолан үйэ – саас тухары киэн туттуунан күндүтүк ааттаныахтара», — диэн ыллыктаах санаатын эттэ.
Билигин буола турар быһыыга-майгыга, байыаннай дьайыыга Хатыҥ Арыы нэһилиэгиттэн 20-тэн тахса байыас Ийэ дойдуларын көмүскүү сылдьаллар. Бу дьайыыга сылдьар байыастарга үтүө үгэскэ кубулуйбут «Письмо солдату» акцияҕа кыттыһан оскуола үөрэнээччилэрэ саллааттарга кыайыыга кынаттыыр баҕа санаалаах суруктарын почта дьааһыгар уктулар.
Улуу Кыайыы күнүн көрсө И.Е. Винокуров аатынан Хатыҥ Арыы орто оскуолатын үөрэнээччилэрэ ырыанан, хоһоонунан уруйдаатылар. Киэһэ 21 ч. 00 м. Кыайыы скверигэр иллээх-эйэлээх олох иһин уоттаах кыргыһыыга олохторун толук уурбут биир дойдулаахтарбыт сырдык ааттарын кэриэстээн «Өйдөбүл төлөнө» акцияҕа кыттыһыахтара.
Семен Аргунов