Нам сэлиэнньэтин “Нэлэгэр” түөлбэтигэр Россияҕа Наставник уонна Педагог, Саха сиригэр Үлэ сылларыгар аналлаах “Мой двор – моя гордость” диэн күрэх кыайыылаахтарын наҕараадалаатылар, чиэстээтилэр.
Олорор сиргэ кэрэ эйгэни тэрийиигэ ыытыллыбыт күрэххэ, мандарин, виноград мастарга (137 көрүҥ мас, отонноох үүнээйилэр) тиийэ олордор Аргуновтар дьиэ кэргэн уонна тэлгэһэлэрин 45 мас арааһа киэргэтэр Захаровтар үһүс истиэпэннээх диплому ыллылар. Иккис истиэпэннээх диплом хаһаайыттарынан сахалыы тыыннаах ыал Ивановтар буоллулар. Оттон бастакы истиэпэннээх дипломунан Спиридоновтар дьиэ кэргэн чиэстэннэ. Муҥутуур кыайыылаах ааты Ядреевтар ылан, гран-при хаһаайыттара буоллулар.
Кыттааччылары чиэстээһин Маргарита Чеснокова тэлгэһэтигэр ыытылынна. Кэлээччи дьоҥҥо Маргарита Ивановна үүнээйини хайдах көрөрүн-истэрин кэпсээтэ. Холобура, кини тэлгэһэтигэр үүнэр от-мас барыта оҕуруотугар туһаҕа барар эбит. Оннооҕор хортуоппуй уга олбуор нөҥүө тахсыбат, бостуой быраҕыллыбат. Көрөөччү-истээччи ордук от-мас туһаҕа барарын сэргээтэ. Үүнээйини оҕолорун курдук бүөбэйдиир Маргарита Чесноковаҕа биирдиилээн да дьон кэлэн, кэрэ көстүүнү көрөр, сүбэлэтэр-амалатар эбит.
Бэлиэтээн эттэххэ, “күрэхтэ тэрийиэххэ” диэн этии киллэрэн күөдьүппүт Маргарита Чеснокова бэйэтэ Ленскэй нэһилиэк ыытар күрэҕэр 2014, 2016, 2019 сылларга ситиһиилээхтик кыттыбыт. Маны тэҥэ, кини хаар оҥоһуктарынан дьарыктанар эбит. Ол курдук, былырыын 15 оҥоһугунан дьону-сэргэни үөрдүбүт. Оттон быйыл кыһын 2,5 м үрдүктээх куобахха хаартыскаҕа түһээччи далбар хотун тиэргэнин толорбуттар.
“Нэлэгэр” түөлбэҕэ кэрэ көстүүлээх тиэргэннэри көрүүгэ конкурста тэрийиэххэ диэн толкуйдаабытым уонна санаабын түөлбэ салалтатыгар иһитиннэрбитим. Кыттааччылар тэлгэһэлэрин көрөммүт толору дуоһуйууну ыллыбыт, “Ама дуо?!” диэн саҥа аллайдыбыт. Дьоннор наһаа да маладьыастар!
Сайыҥҥы кэмҥэ дьиэ таһын кэрэ көстүүлээх оҥорорго, сибэккинэн симииргэ, биллэн турар, уу наада. Петр Сокольников баһылыктаах олохтоох дьаһалтабыт үгүс үлэтиттэн биирдэстэрэ – уу ситимэ тохтоло суох кэлэригэр буолар. Ол да иһин Ленскэй нэһилиэк олохтоохторо баҕа санаабытын олоххо киллэрэн эрдэхпит”, – диэн санаатын үллэстэр РФ үтүөлээх үлэһитэ Маргарита Ивановна.
2018 сылтан Ольга Прядезникова салайааччылаах “Нэлэгэр” түөлбэ актыыба хайаан да ыйга биирдэ көрсөр. Мунньахтар кэннилэриттэн биир санаа – аны кыһын Саҥа дьылга, сайын Ыһыах иннинэ тэрээһиннэр ыытыллаллара былааҥҥа турар. Аҕыйах хонугунан нэлэгэрдэр үгэскэ кубулуйбут түөлбэ маҥнайгы кылааска барааччыларын чиэстиэхтэрэ.
“Сэлиэнньэ олохтоохторо түмсүүлээх буолуохпутун наада. Ол түмсүү түөлбэттэн саҕаланар – ыалтан, тиэргэнтэн. Бэйэни билсиэххэ, ыытыллар тэрээһиннэргэ кыттыахха”, – диир «Нэлэгэр» түөлбэ салайааччыта Ольга Ильинична.
Сэлиэнньэни силимнээн таһаарар түөлбэлэр бары бэйэлэрин кытта үчүгэй өрүттээхтик билсэн, санаа атастаһан иннилэрин диэки бараллар, саҥа сүүрээннэри киллэрэллэр. “Ипподром” түөлбэ кыһыны атаарыыны таһымнаахтык ыыппытын; “Строительнай” түөлбэ оҕолуун-уруулуун тахсан субуотунньуктаабытын чопчу билэбит. Өссө аҕыйах хонуктааҕыта “Базовай” олохтоохторо коллекционердары түмэ тардан, быыстапка тэрийбиттэрин нэлэгэрдэр бигэргэтэллэр. Атын түөлбэлэри да көрдөххө, сөптөөх программаларга кытталлар, суолларын тупсараллар, уулуссаларын бөхтөн-сыыстан босхолууллар.
Бу барыта үлэттэн тахсар. “Нэлэгэр” түөлбэ ситиһиилэнэригэр туох тургутууну ааспытын үлэлэспиттэр билэллэр. Ол курдук, кинилэр этэллэринэн, “Ипподром” түөлбэттэн холобур ылан, күүскэ ылсан үлэлээн саҕалаабыттарын аһаҕастык билинэллэр. Ити курдук, эйэ-дэмнээхтик саҥаттан-саҥаны арыйан күүһү бүтүннүү биир сиргэ, сэлиэнньэ сайдарын туһугар түмүөххэ наада. Сотору кэминэн атыттар кыттыһыахтара диэн эрэнэбин!
Вера Прокопьева, “Строительнай” түөлбэ салайааччыта:
Биһиги “Строительнай” микрооройуон олохтоохторо Маргарита Ивановна Чеснокова уһаайбатыгар сылдьан, тэлгэһэтин хайдах курдук кэрэтик, сатабыллаахтык тутан олорорун көрөн сөҕүү бөҕөнү сөхтүбүт. Элбэх сибэкки арааһа, оҕуруот эгэлгэтэ, дьэ, манна баар эбит, доҕоор! Туһатыттан тахсыбыты туһаҕа таһаарар диэни манна илэ харахпытынан көрдүбүт. Маргарита Ивановна үүнээйилэригэр маннык сыһыаннаһар: буорун бэйэтэ бэлэмнээн калифорнийскай чиэрбэни ыытар, от сыыһынан уоҕурдуу оҥорор, хортуоппуй угун бырахпакка дробилкаҕа үнтүрүтэн төттөрү кырыһыгар кутар. Кини кэрэ көстүүлээх уһаайбатыгар сылдьан дууһалыын олус да сынньанар, ханна эрэ соҕуруу сылдьар курдук сананным.
Үүнээйинэн эрэ муҥурдаммакка, иистэнэр мастарыскыайдааҕа уонна да атын дьарыктааҕа үөһэ кынаттыыр. Сүүтүк, чуораанчык мунньарын, быысабайдыырын сөбүлүүр эбит. Бары барыта уурбут-туппут курдук, сөрү сөптөөх. Бу барыта Маргарита Ивановна толкуйуттан тахсарын, оҥоһулларын билэбит. Дьикти үлэһит, кэрэ далбар хотуҥҥа махтанабыт, эн биһиэхэ үтүө холобур буолаҕын!
Харысхан Попов