Оттооһун хаамыыта: кээмэйинэн уус алданнар чорбойдулар, былаан бырыһыаныгар абыйдар инники иһэллэр

Саха сирин ходуһаларыгар отчуттар бу күннэргэ дьэ ууларыгар-хаардарыгар киирэн эрэллэр. Ону, от ыйын 22 күнүнээҕи туругунан, 23 632 туонна кэбиһиилээх от турбута туоһулуур. Ол аата бүттүүн былаантан 5,41 бырыһыана кээрэтилиннэ. Ааспыт нэдиэлэ чэппиэригэр 1,43 бырыһыаныгар (6 223 туонна) тэҥнэһэрэ. Онон хамсааһын таҕыста.

Ол иһигэр Уус Алдан отчуттара от ыйын 18 күнүнээҕи дааннайынан 224,6 туонна оттоох олорон, уһулуччу ойон таҕыстылар, бу сырыыга 3 352,4 туонна кэбиһиилэнэн, барыларыттан чорбойдулар. Инньэ гынан былааннаах отторун 11,17 бырыһыанын ыллылар уонна улахан былааннаах тыа хаһаайыстыбатын улуустарыгар бастаан иһэллэр. Ол даҕаны гыннар, былырыын баччаҕа оттообут таһымнарыгар (6932 туонна этэ) тиийбэтилэр. Дьиҥинэн, ким даҕаны ааспыт өҥ сайыннааҕы көрдөрүүтүн ситэ илик.

Нам улууһа 2 963,5 туонна, былааныттан 10,76% (былырыын баччаҕа – 4 432 туонна), Хаҥалас улууһа 2 425,5 туонна, былааныттан 7,82% (былырыын баччаҕа –3 680 туонна), Сунтаар улууһа 2 127,5 туонна, былааныттан 6,26% (былырыын баччаҕа – 3 480 туонна), Ньурба улууһа 2 104,2 туонна, былааныттан 7,51% (былырыын баччаҕа – 3 972 туонна) кэбиһиилэнэн, биэс бастыҥҥа хапсыстылар. Бу нэдиэлэ устатыгар халлаан курааннаан, туран биэрдэҕинэ, ити ааттаммыт улуустарааспыт сыллааҕы таһымнарын ситэн, куоһаралларыгар эрэл баар.

Былааннаммыт оту толорууга абыйдар 1 968 туоннаттан 340,4 туоннатын (17,30%), орто халымалар 5 450 туоннаттан 789 туоннатын (14,48%) бэлэмнээннэр, инники түстүлэр. Былааны толорууга үс бастыҥ иһигэр Уус Алдан эмиэ киирэр. 10 бырыһыантан таһаарбыт намнар бастыҥнары кытта тилэх баттаһан иһэллэр.

Улуустар былааннаммыт кээмэйтэн төһөтүн бэйэлэрин сирдэригэр-уоттарыгар ылыахтарын сөбүн сабаҕалаабыт сыыппаралара эбиллиэхтээҕэр көҕүрээтэ (84,45 оннугар 84,12 бырыһыан). Ону отун ыйааһыныгар таһаардахха, 367 511 туонна от. Ол эбэтэр тиийбэт кээмэйэ – 67 709 туонна от. Министиэристибэ сиртэн үүнүүнү ылыыга уонна матырыйаалынай-тэхиньиичэскэй хааччыйыыга департаменын салайааччытын солбуйааччы Дьулустаан Харлампьев этэринэн, улуустар былырыыҥҥы быйаҥтан ордубут 31 825 туонна кур оттоохторун аахсан, билиҥҥитэ 35 884 туонна от тиийбэт диэн ааҕан олороллор.

Курааннаабыт илин эҥээргэ Чурапчы 14 676, Мэҥэ Хаҥалас 7 060, Амма 5 239, Таатта 4 102, Томпо 2 093, Бүлүү сүнньүгэр Сунтаар 3 450, Үөһээ Бүлүү 1 045 туонналыы тиийбэтин туһунан сибидиэнньэ биэрбиттэр. Элбэх хаһаастаах улуустарга Мэҥэ Хаҥалаһы (5 290 туонна от), Намы (4 108 т), Чурапчыны (3 500 т) ааттыахха сөп. Оннооҕор сыл аайы туораттан салҕанар Эбээн Бытантай 35 туонна кур оттоох. Өссө 8 улуус уонна Дьокуускайдаах Сатай 30-тан 3 300 туоннаҕа диэри хаһаастаахтар.

Билиҥҥи туругунан ыраах быраҕыллан сытар сирдэргэ тиийэн оттуохтаах 21 мобильнай биригээдэ тэриллибит. Аммаҕа уонна Куорунайга 8-тыы, Үөһээ Халымаҕа 5 биригээдэни тэриннилэр. Амма мобильнайдара бэлиэр 39 туонна кэбиһиилэммиттэр.

Василий Никифоров

Читайте дальше