Нам улуустааҕы ис дьыала отделын полициятын начальнига, полиция подполковнига Михаил Кокарев иһитиннэрбитинэн, бу сылга улууска 27 түөкүннээһин бэлиэтэммит, ол түмүгэр нэһилиэнньэҕэ 193 тыһ. солк. тахса суумалаах хоромньу оҥоһуллубут.
Буруйу оҥоруу барыта интернет ситимигэр тахсыбыт. Улууспут саастаах олохтоохторо эрэ буолбакка, эдэр дьон эмиэ эмсэҕэлээбиттэр, сүнньүнэн, бюджет эйгэтин үлэһиттэрэ. Кини түөкүттэр суотабай сибээһинэн, куйаар ситимигэр туттар ньымалара элбээбитин, ону уодьуганныырга үлэ ыытылларын бэлиэтиир. Улуус олохтоохторун түөкүттэр угаайыларыгар киирэн биэрбэттэригэр баҕарар уонна кэккэ сүбэлэри тутуһалларыгар ыҥырар:
-Интернеккэ чиэһинэйдик үлэлиир интернет-маҕаһыыннар, инвестиция хампаанньаларын сайтарын үтүгүннэрэн харчыны түргэнник элбэтэргэ, атыыга барыстанарга сымыйа сайтары арыйаллар, ымсыырдаллар: үлүбээй сайтарга кииримэҥ;
–билбэт киһигит суотабай төлөпүөнүнэн сибээстэһэн инвестицияҕа харчы уган улахан бырыһыаҥҥа куттала суох үбү үрдэтэргэ этии оҥоруо: итэҕэйэн харчы уган албыннатыма;
-суотабай төлөпүөнүнэн баан исписэлииһин аатыттан кэпсэтэн эбии сибидиэнньэ — картаҥ нүөмэрин, пин-коду көрдүөҕэ: итэҕэйэн сибидиэнньэ биэримэ, картаҕыттан харчыгытын устуохтара, баан үлэһиттэрэ хаһан да суотабайынан сибээстэспэттэр;
-билбэт дьоҥҥут суотабай төлөпүөнүнэн аймаххыт абаарыйаҕа (балыыһаҕа, полицияҕа) түбэспитинэн кини оннугар ыстараапка, көмөҕө, солуокка харчы көрдүүллэрин итэҕэйэн ыыта охсума: бастаан аймахтаргыттан туоһулас, харчы түөкүн илиитигэр киириэ;
-суотабай төлөпүөнүнэн эрийэн, эбэтэр SMS-иһитиннэриинэн оҕоҕут сүүйбүт бирииһин ыларыгар көмөлөһөн счекка харчы ыыттарары итэҕэйэн толоро охсума: бастаан оҕоҕуттан туоһулас, харчы түөкүттэр сиэптэригэр киириэ, бирииһи ончу көрүөҥ суоҕа, билбэт нүөмэргэр эппиэттээбэтиҥ быдан ордук;
—араас төлөбүрдээх сайтка көҥүл киириини мэктиэлиир программалары, өҥөлөрү туттумаҥ: бу үспүйүөн-программалар буолуохтарын сөп;
—суотабай төлөпүөҥҥэр үдэтиллибит тарыыптаах эбии өҥөнү холботууга болҕомтолоохтук сыһыаннаһыҥ;
-өскөтүн бэйэҥ уонна чугас дьонуҥ түөкүттэр сиэртибэлэринэн буолбут буоллаххытына, эбэтэр түөкүттэр кимиэхэ эмэ быраабы утары дьайыылары былаанныылларын биллэххитинэ тута полицияҕа биллэриҥ: суотабай төлөпүөнүнэн — 102, дьуһуурунай тел.: 41-2-02
Касьян Олесов-Олук