Нам улууһун нэһилиэктэрэ Хамаҕаттаҕа, тохсунньу 27 күнүгэр Саха АССР чемпиона Петр Степанов кэриэһигэр хапсаҕай чемпионатыгар көрүстүлэр. Комплекснай спартакиада хапсаҕайын I түһүмэҕэ 180-ча кэриҥэ киһини түмтэ.
Эр дьон “хапсаҕай” диэн тылы истээт да, хааннара оонньуу, өрөйө-чөрөйө түһэллэр. Ол курдук, хапсаҕай Саха норуотун төрүт көрүҥэ буоларынан киэн туттабыт. Ону туоһулаан күрэхтэһээччилэр халбас харата астык бырахсыылары, имигэс хамсаныылары көрдөрдүлэр, соһуччу кыайыылары бэлэхтээтилэр.
Хапсаҕай көҥүл тустуу буолбатаҕын халбас харата хапсаҕай диэн аата да этэр. Утарылаһааччыҥ илиитигэр төһө да күүстээх буолбутун иһин, хапсаҕай сөптөөх ньымаларыгар киирэн биэрдиҥ да, сири таарыйдаҕын ол. Көҥүл тустууну баһылаабыттартан икки көрсүһүү холобурун суруйабын. Бииригэр очукуо ылбыт бөҕөс аһары көмүскэниигэ баран, бүтэһик сөкүүндэлэргэ хапсаҕай албаһыгар киирэн биэрэн хотторууну суруммута. Иккиһэ бэйэтин ньыматын оҥорон иһэн, түргэнник уонна сымсатык утары атаака оҥоһуллубутуттан хотторбута.
Хас биирдии нэһилиэк хапсаҕай чемпионатыгар тумус туттар баһылыгын кытта үгүс киһи кэлэн көрдө. Олохтоох нэһилиэнньэ баһылыктан, бас-көс киһиттэн улаханнык тутулуктанар. Нэһилиэк бары хайысхаҕа ситиһиилэнэригэр кыһаллыам диэн дьонун-сэргэтин иннигэр кэс тылын биэрбит баһылык, хайа баҕарар тэрээһиҥҥэ дьону тылыгар киллэрэрэ, биир сомоҕо оҥороро, көлө булара, кини уустук үлэлэриттэн биирдэстэрэ. Холобура, маны кыайбыттар Хамаҕаттаҕа кэлэн күрэхтэһии тыыныттан төһөлөөх үөрэн-көтөн бардылар, умнуллубат өйдөбүлү ыллылар.
Намнааҕы спорт управлениетын салайааччыта Павел Иванов Петр Тобуруокап “уонна хаһан…” диэн бэрт бэргэн этиитин бэлиэтиир, тутуһар. Кырдьыга да уонна хаһан күрэхтэһээри, уонна хаһан ол күнү төттөрү аҕалаары, уонна… Кэлин кэмсиммэт туһуттан “уонна хаһан…” диэн тылы өйгүтүгэр хатаан кэбиһиҥ.
Олорор түөлбэбит аата-суола киэҥник тарҕанарыгар нэһилиэк олохтоохторо турумматахтарына, хайалара кыһаныай? Инники буолуохтаах көрүҥнэргэ бу тэтими түһэрбэккэ өссө таһаарарга кыһаныы барыахтаах. Ол иһин дойду сурахтаах, алаас ааттаах! Спорт – күүс, кыах, спорт – эйэ, спорт – сомоҕолоһуу!
Петр Степанов төрөппүт кыыһа, Степанова Оксана Петровна:
Аҕабыт Петр Степанов спорт үгүс көрүҥэр бэйэтин баҕатынан сөбүлээн дьарыктанарын оҕо эрдэхпиттэн өйдүүбүн. Ол курдук, ордук хапсаҕайга, мас тардыһыыга умсугуйара, гиирэтин куруук бэйэтигэр тутара.
1961-62 сыллаахха көҥүл тустууга кыттан саҕалаабыт. Онтон спорт бары көрүҥнэригэр ылсыбыт. Анал дьарыга суох киһи биллэн турар, сыыһа-халты туттан эчэйии ылара баар буоллаҕа.
1970 сылларга бука, мин 5-6 саастаахпар, Дьокуускайга Саха норуоттарын спартакиадатыгар кыайан мэтээллээх, мүһэлээх кэлбитин өйдүүбүн. Оччолорго үлэни, күрэхтэһиини өрө туппут дьоннор бүгүҥҥү спортсменнар курдук анаан дьарыктамматтар этэ.
Өссө биир түгэни аҕыннахпына, аҕабытыгар түүн оттук мас сүөкэспиппит уонна оннук сарсыарда эрдэ туран күрэхтэһэ барбыта. Оттон биһиги, кини оҕолоро, сарсыарда сүүрэрбит, сэрээккэ оҥорорбут. Балтым Прасковья бэйэтин кэмигэр чэпчэки атлетикаҕа улууска, өрөспүүбүлүкэҕэ ситиһиилэрдээх. Оттон мин хайыһардыырым, улууска кыттан мэтээллэрдээхпин. Биһиги бииргэ төрөөбүттэр төрдүө этибит. Билигин балтым Прасковья Петровналыын хааллыбыт.
Петр Степанов кыыһа Прасковьялыын “Манчаары оонньууларыгар” иккиэн кыттан турардаахтар. Кини ветераннарга хапсаҕайга, мас тардыһыыга күрэхтэспитэ. Аҕабыт Нам улууһугар мас тардыһыыга бастакы спорт маастара.
Аҕабытын эдэрдэри спорка угуйар, кыайыыга дьулуурдаах киһинэн ааҕабыт, ахтабыт, саныыбыт.
Харысхан Попов
Түмүк:
Уопсай түмүк:
1 миэстэ – Хатыҥ Арыы;
2 миэстэ – 1 Хомустаах;
3 миэстэ – Хамаҕатта.
57 киилэҕэ (25 кыттааччы):
1 миэстэ – Сахаачча Винокуров (Хатырык);
2 миэстэ – Семен Захаров (2 Хомустаах);
3 миэстэ – Максим Муксунов (НТ).
65 киилэҕэ (25 кыттааччы):
1 миэстэ – Станислав Акакиев (НПК);
2 миэстэ – Айтал Готовцев (1 Хомустаах);
3 миэстэ – Никон Арьянов (НПК).
75 киилэҕэ (25 кыттааччы):
1 миэстэ – Сергей Гоголев (Хамаҕатта);
2 миэстэ – Евгений Петров (1 Хомустаах);
3 миэстэ – Айсен Мачахтыров (НПК).
85 киилэҕэ (14 кыттааччы):
1 миэстэ – Айаал Охлопков (1 Хомустаах);
2 миэстэ – Альберт Николаев (Хамаҕатта);
3 миэстэ – Петр Сивцев (Хатыҥ Арыы).
95 киилэҕэ (15 кыттааччы):
1 миэстэ – Антон Попов (НПК);
2 миэстэ – Любомир Тимофеев (НПК);
3 миэстэ – Ариан Гоголев (2 Хомустаах).
95 киилэттэн үөһэ (15 кыттааччы):
1 миэстэ – Сергей Семенов (Хатыҥ Арыы);
2 миэстэ – Кузьма Сивцев (Ленскэй нэһилиэк);
3 миэстэ – Анатолий Тимофеев (Хатырык).
60 киилэҕэ ветераннар (8 кыттааччы):
1 миэстэ – Александр Протопопов (Ленскэй нэһилиэк);
2 миэстэ – Кирилл Алексеев (Хатыҥ Арыы);
3 миэстэ – Владислав Бандеров (Бөтүҥ).
70 киилэҕэ ветераннар (10 кыттааччы):
1 миэстэ – Евгений Дьячковскай (Ленскэй нэһилиэк);
2 миэстэ – Иван Осипов (2 Хомустаах);
3 миэстэ – Василий Собакин (Хатырык).
80 киилэҕэ ветераннар (7 кыттааччы):
1 миэстэ – Марк Барашков (Хамаҕатта);
2 миэстэ – Максим Гермогенов (2 Хомустаах);
3 миэстэ – Иван Колодезников (Бөтүҥ).
90 киилэҕэ ветераннар (8 кыттааччы):
1 миэстэ – Гаврил Слепцов (Ленскэй нэһилиэк);
2 миэстэ – Анатолий Павлов (Хатыҥ Арыы);
3 миэстэ – Иван Колесов (Көбөкөн).
90 үөһэ киилэҕэ ветераннар (10 кыттааччы):
1 миэстэ – Александр Румин (Ленскэй нэһилиэк);
2 миэстэ – Борис Сивцев (Көбөкөн);
3 миэстэ – Роман Баишев (Хамаҕатта).