Киинэ – духуобунай сайдыы биир көрүҥэ

Нам улууһун Хамаҕатта, Нам, Модут, Хатырык нэһилиэктэригэр киинэ саалалара арылыннылар. Ол курдук, Петр Чиряев “Экстра Синема” диэн технологиятынан Саха сирин олохтоохторо киинэлэри улахан экраҥҥа көрөр буолуохтара.

СӨ Ил Дархана Айсен Николаев кыттыылаах өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн 40 киинэ саалатын үөрүүлээх арыйыыта буолла. Нам сэлиэнньэтин олохтоохторо М.К. Аммосов аатынан Култуура дыбарыаһыгар «Кыталыктаах кырдалым» киинэни көрдүлэр.

«Үгүс нэһилиэккэ сөптөөх сыаналаах, элбэх усулуобуйалаах киинэ саалаларын арыйан үлэлэтэргэ Петр Чиряев «Экстро Синема» тэрилтэтэ кыах биэрдэ, күүс-көмө буолла.

М.К. Аммосов аатынан Култуура дыбарыаһыгар киинэ саалата баар буоларыгар үгүс үлэ ыытылынна. Баар уустуктары быһаарарга Петр Чиряев салайааччылаах бөлөх үгүс сүбэ-ама буолла, көмөтүн уунна. Киинэ саалатыгар үксүн сахалыы уонна нууччалыы киинэлэр көстүөхтэрэ», – диир Култуура дыбарыаһын дириэктэрэ Константин Колодезников.

Хамаҕатта олохтоохторо «Түһүлгэ» норуот айымньытын киинигэр бу күнтэн киинэ саалатыгар сылдьар буолуоҕа. Нэһилиэктэргэ киинэ көрдөрөр сыалтан Петр Чиряев «Экстра Синема» диэн технологияны толкуйдаан үлэлэппититтэн хамаҕатталар киинэ көрөр кыахтаммыттарын баһылык Евгений Ушницкай этэр.

«Бүгүҥҥү күҥҥэ аан дойдуга көстөр киинэлэри көрдөрөргө олус элбэх хааччахтар баалларын судургутутунан маннык механизм, ааптарскай бырайыак толкуйдаммыт. Билиҥҥитэ киинэ саалалара Саха сирин отут нэһилиэгэр үлэлии тураллара биллэр.

Нэһилиэктэргэ удамыр сыанаҕа киинэ көстөр буолбутугар өрөспүүбүлүкэ салалтата улахан өҥөлөөх, өйөбүл биэрдэ. Аны киһи үөрэрэ, толкуйдаммыт механизм Россия таһымыгар тахсан эрэрин истэн билэбин. Саха сирин толкуйдаахтара, талааннаахтара саҥа сүүрээни киллэрэннэр, мантан ыла Россия үгүс нэһилиэктэригэр көстөр кыах баар буолуоҕун бэлиэтиибин.

Урукку сыллары ахтан аастахха, отут сыл анараа өттүгэр төрөппүттэрбитин, бииргэ төрөөбүттэрбитин кытта тиийэн киинэ көрөрбүт сөргүтүллэн эрэр диэххэ наада. Бу көстүү барыта култуура олоҕор, дьон олорор усулуобуйатыгар суолталаах, сөптөөх үлэ саҕаланан эрэриттэн үөрэбит», – диир баһылык Евгений Сергеевич.

 

Модукка. Бу сыл кулун тутарыгар «Экстра Синема» хампаанньа тэрийэр куонкуруһугар сайаапка ыыппыттар, атырдьах ыйыгар бигэргэтиини тутан үөрүүлэрэ үксээбит. Ол туһунан «И.С. Охлопков аатынан култуура дьиэтин» дириэктэрэ Саргылана Ядрихинская-Попова санаатын үллэһиннэ:

 — Атырдьах ыйыгар куонкуруһу ааспыппытын истэн олус үөрбүппүт. Сынньалаҥ кииммит 100 миэстэлээх. Кулууппут төһө да эргэ буоллар өрөмүөннээн, көрөн-истэн үлэлии олоробут. 2018 сыллаахха «Биир ньыгыл Россия» политическай партия субсидиятынан улахан өрөмүөн оҥорбуппут.

Көрдөрөр тэрили ыларга кыттыгас үбүлээһиннээх. Ол суотугар экран, ноутбук ыллыбыт. «Экстра Синема» хампаанньа оҥорор киинэ проекторын туруорарбытыгар ыраахтан күүс-көмө буолбуттара. Тыас-уус өттө, операторбыт киномеханик идэлээх буолан ыарырҕаппатыбыт.

Аппааныга киинэ саала аһыллыбытыгар массыыналаах дьон онно көрө бараллара. Билигин нэһилиэкпитигэр көрөр усулуобуйа баар буолла. Сахалыы киинэ сүрэхтэнэр күнүгэр Модуппутугар көрүөхпүт. Нэһилиэнньэ хото кэлиэ диэн эрэллээхпит.

Бүгүҥҥү үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ урукку сылларга нэһилиэккэ киинэнэн сэргэхсиппит киинэ ситимин бэтэрээнигэр Иван Макаровка култуура коллектива бэлэх, харабылынан бэриниилээхтик үлэлээбит Антонина Куличкина үбүлүөйдээх сааһынан эҕэрдэ сурук, «Модут нэһилиэгэр социальнай олоххо-дьаһахха кылаатын иһин» бэлиэни тутардылар. Нэһилиэк баһылыга Ефим Гоголев култуура дьиэтин коллективыгар бу бэлиэ күнүнэн эҕэрдэ сурук анаата.

Хатырыкка. 2022 сыл муус устар 26 күнүгэр, Саха АССР 100 уонна М.К. Аммосов төрөөбүтэ 125 сылларын көрсө, Хатырыкка СӨ Ил Дархана Айсен Николаев кыттыылаах элбэх өрүтү толорор култуура-спорт комплекс киинин бастакы бетон атаҕын үөрүүлээх быһыыга-майгыга туруорбуттара. Баараҕай тутуу Саха Өрөспүүбүлүкэтин инвестиция программатынан үбүлэнэн, тутуу үлэтэ түмүктэнэн олохтоохторго олунньуга аанын тэлэччи аспыта. Нэһилиэнньэ сылдьарыгар, сайдарыгар олус табыгастаах киин буолбута.

Сынньалаҥ биир көрүҥүн – нэһилиэнньэҕэ киинэни көрдөрөр сыаллаах «Экстра Синема» хампаанньаҕа сайаапка ыытан ситиһии үктэллэннилэр. Ол туһунан Любовь Левина санаатын үллэһиннэ:

 — Элбэх өрүтү толорор култуура-спорт комплекс киинин көрөр саалата 135 миэстэлээх. Урукку сылларга киинэ көрдөрүү күүскэ сайдыбыт кэмигэр кулууп дьонунан толору буолара диэн саастаах дьон ахтар. Сахалыы киинэни тахсар күнүгэр тутатына нэһилиэкпитэр көрөрбүт тосхойдо. Кииммит саҥа буолан нэһилиэнньэ сылдьарыгар бары усулуобуйа барыта баар. Олохтоохтор куруутун сылдьыахтара, саалабыт толору буолуо диэн эрэнэбит.

 Харысхан Попов, Семен Аргунов

Читайте дальше