Нам оройуонугар 1976 сыл «Комсомольскай» совхоз саҥа тэриллибитэ. Мин ити сыл кулун тутар 1 күнүттэн 1986 сылга диэри сылгы иитиитигэр старшай зоотехнигынан үлэлээбитим. Сылгы иитэр звенолар отделениеларга, биригээдэлэргэ барыларыгар бааллара. Хамаҕатта отделениетыгар сылгыһытынан үлэлиир этилэр: Винокуров Константин Саввич – старшай сылгыһыт, Колмогоров Иван Григорьевич, Колмогоров Василий Григорьевич, Степанов Степан Дмитриевич, Афанасьев Петр Петрович, Стрекаловскай Афанасий – убаһа аһатааччынан; Хатас отделениетыгар Попов Николай Иннокентьевич – старшай, Копырин Василий Васильевич, Перевалов Дмитрий Иванович, Протопопов Афанасий Алексеевич, Протопопов Николай Гаврильевич, Местников Семен Андреевич – убаһа аһатааччы; Никольскайга Винокуров Алексей Ефимович – старшай, Солодников Герман Миронович, Петров Михаил Васильевич, Иванов Егор Прокопьевич, Герасимов Иннокентий Васильевич – убаһа аһатааччы; Салбаҥҥа Федоров Василий Николаевич – старшай, Протопопов Николай Павлович, Сысолятин Егор Егорович, Винокуров Ким Иванович – убаһа аһатааччы.
Сылгыһыттар үгүстэрэ сааһырбыт дьон этилэр, эдэр ыччат суоҕун кэриэтэ этэ. Ол иһин эдэр дьону сылгы иитиитигэр сыһыарар инниттэн ат сүүрдүүтүгэр кинилэри тардан дьоҕурдаах ыччаттары үөрэтии үлэтэ барбыта. Солодников Герман Миронович оҕо эрдэҕиттэн ат сүүрдээччи буолан, кэлин бэйэтэ ат баайааччы буолбута, элбэх ыччаты сылгыга сыһыарбыта. Хамаҕаттаҕа Назаров Петр Романович 1980 сыллаахха соҕурууттан ыраас хааннаах сүүрүк боруода икки сылгыны: Ильимс – атыыр, Ишимка – биэ аҕалан, кинилэри элбэтэн саҥа сүүрээни киллэрбитэ, элбэх эдэр ыччаты ат баайыытыгар көмөлөһөөччүнэн, сүүрдээччинэн үөрэппитэ. Хатастан Румянцев Семен Петрович, Слепцов Леонид Ильич, Пономарев Николай Егорович, Протопопов Гаврил Николаевич, Протопопов Степан Николаевич, Артемьев Матвей Матвеевич, Григорьев Афанасий, Никольскайтан ини – бии Иван, Иннокентий Герасимовтар, Николай Титов, Степан Олесов, Анатолий Олесов, Петр Романович бэйэтин төрөппүт уолаттара Сеня, Афоня, Михаил, Архип – бары ат спордуттан саҕалаан сылгыһыт буолбуттара. Сорохторо күн бүгүҥҥэ диэри сылгыга үлэлии сылдьаллар. Герасимов Иннокентий Иннокентьевич, Трапезников Егор Егорович СР тыатын хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһиттэрэ буоллулар. Петр Романович оҕолоро Архип, Михаил, сиэнэ Александр билигин да сүүрүк аттары иитэллэр, күрэхтэһиилэргэ ситиһиилээхтик кытталлар.
Хатастан үлэлэспит оҕолору Петр Романович кэргэнинээн Матрена Петровналыын дьиэлэригэр олордон, аһатан – сиэтэн үлэлэппиттэрэ, ол барыта туох да төлөбүрэ суох этэ. Биһиги билигин махтанабыт Петр Романовичка, Матрена Петровнаҕа ат спорда Хамаҕаттаҕа, «Комсомольскай» совхоз сайдарыгар күүс – көмө, тирэх буолбуттарыгар. Бу сылларга «Комсомольскай» совхоз сүүрүк сылгылара республикаҕа биллибиттэрэ, хамаанданан Покровскайдааҕы ОПХ сүүрүктэрин кэнниттэн II-с миэстэҕэ тахсыбыттара, оройуоҥҥа бастаабыттара. Айхал диэн атыыр республикаҕа рекорд олохтообута. Уһун тыыннаах Кобзарь диэн атыыр куруук миэстэлэһэрэ. Быһымах түргэн Ветерок, Сардаана, Гитара, Раила ааттара бэйэлэрин кэмнэригэр эмиэ биллибиттэрэ.
1976 – 1986 сылларга сылгыһыттарынан үлэлээбиттэрэ: Хамаҕатта отделениетыгар — Винокуров Константин Саввич, Колмогоров Иван Григорьевич, Колмогоров Василий Григорьевич, Степанов Степан Дмитриевич, Афанасьев Петр Петрович, Стрекаловскай Афанасий Прокопьевич, Бурнашев Илья Акимович, Колмогоров Вячеслав Иванович, Степанов Степан Степанович, Винокуров Василий Васильевич, Аргунов Данил Данилович, Назаров Данил Ананьевич, Назаров Семен Петрович, Назаров Михаил Петрович, Жирков Николай Иванович. Назаров Петр Романович – тренер, Назаров Архип Петрович – ат сүүрдээччи.
Хатас отделениетыгар — Попов Николай Иннокентьевич, Копырин Василий Васильевич, Перевалов Дмитрий Иванович, Протопопов Афанасий Алексеевич, Протопопов Николай Гаврильевич, Ксенофонтов Михаил Петрович, Татаринов Панкратий Тимофеевич, Румянцев Семен Петрович, Румянцев Петр Петрович, Протопопов Степан Николаевич, Трапезников Егор Егорович, Слепцов Ленонид Ильич, Ксенофонтов Петр Михайлович, Пономарев Николай Егорович, Григорьев Афанасий Афанасьевич, Артемьев Матвей Матвеевич.
Никольскай биригээдэтигэр — Винокуров Алексей Ефимович, Солодников Герман Миронович, Петров Михаил Васильевич, Иванов Егор Прокопьевич, Нератов Афанасий Афанасьевич, Герасимов Иван Иннокентьевич, Олесов Степан Еремеевич, Титов Николай Яковлевич, Герасимов Иннокентий Иннокентьевич, Нератов Иван Афанасьевич, Олесов Анатолий Васильевич.
Салбан биригээдэтигэр — Федоров Василий Николаевич, Сивцев Агей Иванович – наставник, Протопопов Николай Павлович, Сысолятин Егор Егорович, Протопопов Василий Павлович, Новгородов Василий Михайлович, Афанасьев Егор Дмитриевич, Корякин Савва Петрович, Оконешников Семен Семенович, Мокрощупов Дмитрий Петрович, Афанасьев Николай Дмитриевич, Новгородов Иван Владимирович, Москвитин Вячеслав Гаврильевич, Артамонов Иннокентий Иннокентьевич, Сидоров Иван Иванович, Касьянов Егор Егорович – наставник.
Ыччат сылгыны, убаһаны аһатааччылар: Хамаҕаттаҕа — Охлопков Федор, Кудрин Федя, Хатаска — Местников Семен Андреевич, Беляев Валерий Васильевич, Никольскайга — Герасимов Иннокентий Васильевич, Тимофеев Егор Васильевич, Салбаҥҥа — Винокуров Ким Иванович, Канаев Василий Николаевич, Охлопков Дмитрий Дмитриевич, Новгородов Владимир Дмитриевич уһуннук үлэлээбиттэрэ.
Бу сылларга сылгыһыттарга ыраах учаастактарга олорооччуларга электрическэй движоктар бэриллибиттэрэ, рациянанан кэпсэтии олохтоммута, старшай сылгыһыттарга нарезной саалар көҥүллэнэн бэриллибиттэрэ. Ичигэс таҥас комплегынан хааччылыбыттара. Сылгыһыттар күүстэринэн ыраах учаастактарга күрүө – хаһаа тутуллубута. Салбаҥҥа Ытык – Күөлгэ саҥа базаны старшай сылгыһыт Федоров В.Н. көҕүлээн туппуттара. Никольскайдар Табалаах учаастактарыгар алаастары күрүөлээн убаһалары кыһын аһатарга дьаһаммыттара. Хамаҕатталар Бырдьакыга, Ньэгэдьэйгэ, Хоптолооххо, Сискэ баар күрүөлэрин – хаһааларын өрөмүөннүүллэрэ, киин базаҕа Арыы – Тииккэ типовой сылгы базата тутуллубута. Хатаска «Эбэҕэ» ыччат сылгыны аһатарга үүтээн туттубуттара. Сылгыһыттар сайыҥҥы кэмҥэ звено тэринэн оттууллара, Никольскай, Хамаҕатта, Салбан звенолара оттуур былааннарын аһара толороллоро. Хатас сылгыһыттарын отделение салалтата тус туһунан ыытан звенолары салайтараллара.
Оройуоҥҥа ыытыллар хаһаайыстыбалар икки ардынааҕы куоталаһыыга көрдөрүүлэр: 1980с – II-c миэстэ, 1981с – I м., 1982с — I м., 1983с — II-с, 1984с – I м., 1985с – I м. Бастыҥ көрдөрүүлээх звенолар звеневодтара Ксенофонтов М.П., Румянцев С.П. – Хатастан, Герасимов И.И. Никольскайтан, Колмогоров В.Г. Хамаҕаттаттан оройуон чемпион сылгыһыттара буолбуттара, фонданан бириэмийэлэммиттэрэ. Ксенофонтов М.П. сопхуоспутугар бастыҥ үлэһиттэргэ ананар Соттой бирииһин кыайыылааҕа, республиканскай партийнай конференция делегата буолбута. Герасимов И.А. «За трудовое отличие» мэтээлинэн наҕараадаламмыта. Сылгы боруодатын тупсарар инниттэн тымныыны тулуйар Верхоянскай, Халыма атыыр соноҕосторун аҕалбыппыт. Хаан уларытыытыгар Өктөмтөн Хатаска 10 соноҕоһу атыыласпыппыт. Звенолар икки ардыларыгар соноҕостору атастаһыннараллара. Никольскай племферматыттан элбэх соноҕоһу, убаһалары республика хаһаайыстыбаларыгар атыыламмыта. Старшай сылгыһыт Винокуров Алексей Ефимович племенной үлэҕэ үгүс сыратын биэрбитэ. Сылгыны тас көрүҥүттэн көрөн, хантан хааннааҕын, удьуордааҕын билэринэн сылгыһыттары, специалистары сөхтөрөрө. Республикаҕа биллэр Марк Романович Яковлевы атыылаабыт соноҕосторун хайдах атыыр буолбуттарын билэринэн сөхтөрбүттээҕэ.
Сыл түмүгүнэн совхозка сылгыһыттар сүбэ мунньахтара ыытыллар буолбуттара. Мунньахтар Салбаҥҥа, Хатаска, Никольскайга, Хамаҕаттаҕа уларыйа сылдьан буолаллара. Мунньахха опыт атастаһыыта, хардарыта сүбэлэр этиллэллэрэ, бастыҥ көрдөрүүлээхтэр бириэмийэлэнэллэрэ. Бастыҥ опыты билсэ атын хаһаайыстыбаларга Уус – Алдаҥҥа орденнаах сылгыһыт А.И. Артамоновка, «Өктөм» совхоз сылгы иитэр биригээдэтигэр Ефимов Николай Николаевичка баран кинилэр үлэлэрин билсэн кэлбиттэрэ. Республикаҕа Покровскайдааҕы ОПХ-ҕа Бүтүн сойуустааҕы мунньах чэрчитинэн ыытыллыбыт быыстапкаҕа Никольскай племферматын биэтиттэн, соноҕоһуттан, атыыртан уонча сылгыны көрдөрбүппүт. Бастыҥ сылгыһыттар Румянцев С.П., Герасимов И.И. мунньахха кыттыыны ылбыттара. Сылгы иитиититтэн совхоз сыл аайы барыыстаах буолара ситиһиллибитэ.
Леонтьев Егор Романович, 1976-1986 сс. «Комсомольскай» совхоз сылгы иитиитигэр зоотехнига, 2016с.